Historia

Na równej płaszczyźnie żyznych pól, które przecina rzeczka Dąbrocznia, istniała od dawna osada naszych praojców, których liczne, przedhistoryczne popielnice (groby) tu odkopano. Już na początku XII w. osada należała do parafii krobskiej, a dobra do arcybiskupa gnieźnieńskiego. W roku 1267 zostaje ona odłączona od parafii krobskiej i sama staje się centrum kultu religijnego. Na nizinnym terenie usypano niewielki pagórek, na którym postawiono drewniany kościółek św. Andrzeja Apostoła. Nad kościołem patronat sprawował kustosz gnieźnieński. W roku 1466, to jest po kanonizacji księżniczki śląskiej Jadwigi, biskup Andrzej z Bnina nadaje nową erekcję kościołowi pod wezwaniem św. Jadwigi. Około 1600 roku dziedzic pępowski Jan Konarzewski rozpoczął budowę nowego kościoła. W 1610 roku jeszcze nie ukończony kościół wizytował ks. Andrzej Hap. Po śmierci Jana Konarzewskiego budowę kościoła kontynuował jego brat Andrzej. Według tradycji budowę ukończono w 1625 roku. W 1628 roku  sufragan poznański, biskup Jan Baykowski konsekrował kościół pod wezwaniem św. Jadwigi i św. Andrzeja. W 1734 roku nawałnica zerwała dach kościoła i zniszczyła częściowo jego wieżę. Zarysowaną i grożącą zawaleniem wieżę rozebrano, a w latach 1829-1836 Józef Mycielski  syn Michała i Elżbiety Mierzejewskiej, wzniósł nową, do dziś stojącą, 30 m wysoką, ozdobioną fryzami z dekoracją roślinną, wnękami i zakończoną zębatą attyką. Również w tym czasie dobudowano w stylu gotyckim dwie boczne nawy, zakrystię (dzisiaj kaplica świętej Jadwigi) i boczną kruchtę (dzisiaj zakrystia). Przebudowy dokonano według projektu włoskiego architekta Fr. M. Lanciego. Kolejną przebudowę przeprowadzono w XX wieku, według projektu z 1918 roku znanego poznańskiego architekta Mariana Andrzejewskiego (1882-1962). W nawie głównej wykuto wtedy  sześć dodatkowych okien, które ozdobiono bogatą neobarokową sztukaterią. Zakrystię przeniesiono do kruchty bocznej, a w miejscu dotychczasowej założono kaplicę św. Jadwigi. W nawie głównej kościoła mamy sklepienie kolebkowe z lunetami, ozdobione dekoracją stiukową z okresu późnego renesansu. Wielki ołtarz, wykonany na zlecenie Wojciecha Konarzewskiego, w stylu barokowym,  zamyka całość i stanowi bogatą oprawę cennego obrazu Wniebowzięcia i Koronacji Najświętszej Marii Panny, pędzla Bartłomieja Strobla. Postaci na obrazie mają twarze osób współczesnych malarzowi.  Chrystus ? ma twarz króla Władysława IV, Najświętsza Maria Panna ?  twarz królowej Cecylii Renaty, Aniołowie ?  twarze kasztelanek Ossolińskich, Apostołowie ? oblicza senatorów, a niewierny Tomasz ? portret fundatora kościoła Andrzeja Konarzewskiego. W charakterystycznych trumienkach znajdują się relikwie św. Pańskich opatrzone autentycznymi pieczęciami papieży. Powyżej w owalu dominuje obraz patronki kościoła pępowskiego, św. Jadwigi. Dwa klasycystyczne ołtarze przy tęczy powstały po 1830 roku. W ołtarzu po lewej stronie znajduje się obraz Matki Boskiej Szkaplerznej, cieszący się po dziś dzień szczególną czcią wiernych, czego wyrazem są liczne wota oraz srebrna sukienka i korony obecnie zawieszone w Kaplicy św. Jadwigi. W zwieńczeniu ołtarza widnieje postać św. Wojciecha namalowana  przez poznańskiego nazarenistę Władysława Simona (1816-1899). W ołtarzu po prawej stronie łuku tęczowego przykuwa uwagę dużych rozmiarów krucyfiks późnogotycki o niezwykłej ekspresji, powstały około roku 1530.  Wyżej w owalu znajduje się obraz św. Stanisława biskupa, pędzla Wł. Simona. Pozostałe dwa boczne ołtarze są nieco młodsze, z lat 1842-1845. W nawie południowej ołtarz poświęcony jest św. Walentemu, a w nawie północnej św. Wawrzyńcowi. Szczególnie godna uwagi jest ambona rokokowa z poł. XVIII wieku, z rzeźbami czterech Ewangelistów z atrybutami oraz postacią Chrystusa ukazanego jako "Rex Mundi"- Król Świata, umieszczoną na baldachimie o kształcie cebulastej kopułki.  Ciekawym zabytkiem jest  chrzcielnica z 1. poł. XVIII wieku, fundacji Teofili i Janusza Wiśniowieckich, w formie herbu Wieniawa, zwieńczona draperią z herbem Korbut i koroną książęcą . W prezbiterium zwracają szczególną uwagę dwie barokowe rzeźby umieszczone na rokokowych konsolach: z lewej strony jest to rzeźba Chrystusa Frasobliwego, z prawej ? Pieta.  W prezbiterium znajdują się także dwie marmurowe tablice inskrypcyjne z bogatymi ozdobami. Po lewej stronie tablica Melchiora (II) Konarzewskiego (zm.  1651), a po prawej jego stryja Andrzeja (zm. 1657). Koło ambony  widzimy późnorenesansowe epitafium inskrypcyjne  Jana Siedleckiego (zm. 1550) i jego żony Agnieszki Rambińskiej (zm. 1571), w głębi przyozdobiony herbami  nagrobek Melchiora (I) Konarzewskiego (zm. 1595). Na filarach ścian znajdują się tablice pamiątkowe Jana (zm. 1612) i Stanisława (zm. 1628)  Konarzewskich oraz tablice Ludwika Mycielskiego (1837-1863), syna Teodora, poległego w powstaniu styczniowym i innego Ludwika Mycielskiego (1854-1926), syna Michała, z Gałowa i Gębic. W podziemiach prezbiterium i na przyległym cmentarzu leżą prochy duszpasterzy tutejszej parafii i patronów kościoła.

*Wersja poprawiona na podstawie nowszych następujących publikacji: 

"Kościół św. Jadwigi w Pępowie", pod red. ks. H. Szwarca i ks. M. Cynki, Pępowo 2008;

B. Janik, St. J. Rostworowski, "Dzieje rodzin fundatorów Świętej Góry", Gębice, Pępowo 2011;

B. Janik, "Z dziejów pępowskiej zakrystii", w: "Wieści Pępowa" nr 124, październik" grudzień 2011